සොලියස් මැන්ඩිස්

              සොලියස්  මැන්ඩිස්

            

                  1897 ජුනි 17 වෙනි දින මහවැව  දි උපත ලද මෙතුමා මහවැව  පුදේශයේ විසු  වෛද්‍යවරයෙකුගේ පුත්‍රයෙකි.සොලියස් මෙන්ඩිස් මහතා මාදම්පේ ක්‍රිස්තියානි පාසලෙන් 7 වන පංතිය දක්වා ඉගෙන ගෙන පසුව වීරහේන විද්‍යාරතන පිරිවෙනින් පාලි , සංස්කෘත භාෂා පිළිබඳ  හැදෑරුවේය.

                   ඒතුමාගේ ඥාතියෙකු වන මෙමෝනිස් ද සිල්වා  නැමැති විහාර සිතුවම් ශිල්පියා  හරහා බිතු සිතුවම් නිර්මාණයට යොමුවිය. සිතුවම් කලාවට  තදින් සිත  ඇදි ගිය  සොලියස් මැන්ඩිස්  දැඩි කැපවිමන් යුතුව  බිතු සිතුවම් කලාව හැදෑරුවේය. මුල් කාලයේදි  බටහිර  සිතුවම් වල ආභාසය තිබුනද  පසුව පෙරදිග සිතුවම් වල සාම්ප්‍ර‍දායිකලක්ෂණ සමඟ මුසු වෙමින්  ඔහුටම ආවේණික වු සිතුවම් සම්ප්‍ර‍දායක් ගොඩ නගා ගන්නට සමත් විය.

v කැළණි විහාරයේ  සිතුවම්

 

             විහර බිතු සිතුවම් කලාවේ මහ පෙරලියක් ඇති කළ කලා කෘතින් ලෙස  සොලියස් මැන්දිස් මහතා කැළණි විහාරයේ අඳින ලද බිතු සිතුවම් හැඳින්විය හැක.  කැළණි විහාරයේ නව මන්දිරය කරවන ලද විජේවර්ධන  පවුල විසින් එම මන්දිරයේ  සිතුවම් ඇදීම සඳහා එවකට පෙරදිග  සිතුවම් සම්ප්‍ර‍දායය පිළිබඳ  උනන්දුවක් දැක් වු විහර බිතු සිතුවම්  ශිල්පියෙකු වන සොලියස් මැන්ඩිස් මහතා වෙත භාර දෙන ලදී .

       එතුමා කැළණි  විහරයේ  සිතුවම්  ඇදිමට  පෙර ඉන්දියාවට ගොස්  අජන්තා එල්ලෝරා  භාග්  ආදි  ස්ථානවල ඇති සිතුවම් නරඹා  පෙරදිග කලාව පිළිබඳ ගැඹුරු  අධ්‍යයනයක් කර ඇත.

        පෙර දිග සිතුවම් සම්ප්‍ර‍දායේ  පිළිබඳ විශිෂ්ටයෙකු වන  ඉන්දියානු චිතු ශිල්පි‍ නන්දලාල් බෝස් මහතාගේ ඇසුරද කැළණි විහර‍යේ  සිතුවම් නිර්මාණය සඳහා  මෙතුමාට වැදගත් විය

                                                                                                                                                                                                                                                         

v කළණි බිතු සිතුවම් වල විශේෂ ලක්ෂණ

 

               බිතු සිතුවම් වර්ණ ගැන්විම  සඳහා සොලියස් මැන්ඩිස් ශිල්පියා  ස්වභාවික පරිසරයෙන් සොයා ගත් අමූ දව්‍ය යොදා ගෙන තිබුනි. ඒව නම්

·         හිරිගල්

·         මකුළු මැටි

·         කටු නෙ‍රෙංචි

·         මදටිය කොළ

·         පාට බොරළු

·         නිල් අවරිය කොළ

·         සාදිලිංගම්

 

             මෙවැනි ස්වභාවික කඅම මගින් , වර්ණ බිත්තිය මත දැඩිව සම්බන්ද කර ගැනිමත්  කාලයක් යන තුරු වර්ණ වල වෙනසක් ඇති  නොවිමත් අපේක්ෂා කොට ඇත.

              සොලියස් මැන්ඩිස් මහත්  වසර 18 ක් තිස්සේ  කැළණි විහරගේ අඳින ලද බිතු  සිතුවම්  ආමන්ත්‍ර‍ණය  කරන්නේ නරඹන්නාගේ අධ්‍යාත්මයටයි.ජීවයෙන් පිරුණු රේඛාව හා නිවි සැනසුන වර්ණ මාලාව අප සිත් සතන් සන්සුන් කරවන්නේ  පෙර දිග සිතුවම්  කලාවේ මහිමය ලොවට ම කියාපාමිනි.

සොලියස් මැන්ඩිස්  ශිල්පියා විසින් සිතුවම් අඳින ලද වෙනත් විහාර

·         ගිරිඋල්ලේ මැද්දේපොළ විහාරය

·         රණස්ගල්ල විහාරය

·         හබරාදුව පිටිදූව කැලණිගොඩ විහාරය

·         පොළොන්නරුව ශ්‍රි ජයමහ විහාරය

·         මල්වාන ලෙනගමිපොළ රජමහ විහාරය

 

පස් පව් වලින් වෙන්  වු ඉතා දැහැමි ජීවිතයක් ගත කල මේ කලා කරුවාමහ වැව ප්‍රදේශයේ තමාට අයත්ය තිබු නිවස නෙත් අඳ අය සඳහා පරිත්‍යාග කල ඔහු  ජිවිතයේ අවසන් කාලය උපාසක ස්වභාවයෙන් නිහඩ ජිවිතයක් ගත කල ඔහු September 1, 1975 මෙ ලොවින් සමු ගත්‍ෙත්ය. අවසන් කටයුතු ඔහුගේ ඉල්ලීම අනුව  අප්‍ර‍සිද්ධියේ සිදු කරන ලදි.